Mijn zoektocht naar narcisme in mezelf

Wat ik graag op papier wil zitten is de zoektocht naar hoe narcistisch ik zelf ben en waar de pijn zit van het (h)erkennen van narcistische ouders en andere familieleden.

Mijn narcistisch verhaal begint een aantal jaren terug toen een vriendin van mij (en inmiddels ook van mijn man) aan een relatie met een narcistische man begon. Of eigenlijk om meer precies te zijn, op het moment dat ik haar leerde kennen had zij al een relatie met de toen nog met een andere vrouw getrouwde man.

Nu een aantal jaren verder, en helaas ook de nodige schade, is zij tot de conclusie gekomen dat ze een narcistische partner had.

Vrij snel heb ik toen mijn narcistische vader voorbij laten komen in mijn gedachten en vastgesteld dat hij ook een narcist moet zijn geweest. Veel dingen vielen op hun plaats met als stralend middelpunt de gedachte die ik had toen er bij mijn zus in 2004 longkanker werd geconstateerd: godzijdank gebeurt dit nu hij al dood is, anders had hij ongetwijfeld alle aandacht naar zich toe getrokken omdat ZIJN dochter aan het doodgaan was. Gelukkig hebben we mijn zus de aandacht kunnen geven die ze nodig had. Gelukkig heb ik goed afscheid kunnen nemen van mijn zus.

Echter, mijn vader is overleden in 2003, ik had in gedachten vrede gesloten met het idee dat mijn vader van me hield, maar dat niet echt kon laten zien. Dus ik heb het laten rusten, me op dat moment nog niet echt verdiept in wat narcisme is, laat staan in hoe het mijn leven heeft beïnvloed.

Sinds augustus 2005 zijn mijn moeder, mijn broer die 11 jaar ouder is dan ik (mijn zus was 10 jaar ouder) en ik zei de gek, wat er over is van ons gezin.

Met mijn broer heb ik altijd een soort haat liefde relatie gehad. Ik houd heel veel van hem en denk, dacht, dat hij ook heel veel van mij houdt. Maar we kunnen niet echt goed met elkaar opschieten. Als we meer dan een uur samen zijn krijgen we bonje en vaak als mijn moeder er bij is gaat hij me zitten treiteren. Op een bepaalde manier lijken we erg veel op elkaar. We zijn allebei erg perfectionistisch. Als we iets doen gaan we er voor meer dan 100% voor. We nemen nooit met minder dan het beste genoegen als het er op aan komt om iets te leren of voor elkaar te krijgen.

November 2016 kreeg mijn moeder, ze is in juli 2017 89 geworden, een hartaanval.
Onderzoek wees uit dat er stenose zat in een van haar hartkleppen en besloten werd via een TAVI (via de lies) de hartklep te vervangen. Dit is in februari van dit jaar gedaan. Voor en na de operatie heeft ze een keer of 8 in het ziekenhuis gelegen omdat ze vol liep met vocht. Decompenseerde.

In november was mijn broer voor het eerst van zijn leven op een lange verre vakantie. Dus heb ik zo goed mogelijk voor mijn moeder gezorgd. En perfectionist zijnde, kun je aannemen dat dit best goed was. Ook om mijn broer een zo zorgeloos mogelijke vakantie te bieden. Dit zorgen voor heb ik tot en met augustus, begin september gedaan. Mijn broer was in die periode ook nog 2 maanden in Nederland op vakantie. Dit kostte mij zo’n 20 uur per week.

Daarnaast ben ik in maart 2016 mijn enige opdrachtgever als ZZP’er kwijt geraakt. Daarover zit ik in een rechtszaak waarin onlangs een uitspraak is geweest waartegen ik in beroep ga. Het gevolg was o.a. geen inkomsten meer.

Om precies te zijn, vanaf 2009 toen mijn man ziek en vervolgens afgekeurd werd, met als dieptepunt mijn ontslag in 2012 op het hoogtepunt van de crisis op 52-jarige leeftijd zijn wij van €4000 per maand met daarnaast de nodige extraatjes gedaald in inkomen naar nu €1.463 euro per maand.
Aan beschikbaar besteedbaar inkomen houden we zo’n €50 per maand over, dus leven we van de voedselbank nu.

Van half augustus 2016 tot half maart 2017 heb ik mijn laatste paar maanden ww laten herleven en hebben we het dus nog een periode goed gehad. Vanaf maart dit jaar dus alleen de uitkering van mijn man.

In September 2016 kwam ik weer in contact met een vriendin die ik sinds 1975 ken. Al heel lang verslaafd en het leven leidend dat daar bij hoort. En sinds een paar maanden dakloos. En nu, sinds een paar weken in elk geval een kamertje voor zichzelf. Sinds die tijd heeft ze de weekenden bij ons doorgebracht. Lang verhaal, maar als je houdt van mensen…. En ik zou nog geen hond op straat laten staan.

In januari kregen we, door omstandigheden die veel te ver voeren om over hier te vertellen, de zorg voor 2 goede vrienden van begin 60. Hij is na een paar weken overleden, zij, totaal gehandicapt woonde op dat moment alleen thuis in een totaal niet geschikte situatie en door hemel en aarde te bewegen is ze binnen 2 weken geplaatst in een verzorgingstehuis bij ons om de hoek. Zij is een aantal weken terug ook overleden.
En al die tijd zorgde ik ook voor mijn moeder (en schoonmoeder die een jaartje ouder is dan mijn moeder maar veel minder intens dan voor mijn moeder) en hing het financiële zwaard van damocles boven ons hoofd.

Ik heb eerst geprobeerd om nog wat als ZZP’er te verdienen maar had daar door de zorg voor mijn moeder nauwelijks tijd voor en ben uiteindelijk aan de slag gegaan bij een baas. Eerst een baan van een paar weken, met veel reistijd, stress en heel weinig inkomsten en later bij een fijne baan, maar ook dat lijkt nu te eindigen.
O.a. omdat ik niet zo heel goed functioneer in groepen. Omdat ik nogal een lastige werkneemster ben. Ik ben sociaal niet zo heel erg vaardig.

Zo heb ik me vergist in de signalen die ik van een mannelijke collega kreeg. Ik vond hem aardig en dacht dat dat wederzijds was. Ik had het gevoel dat ik mezelf kon zijn. En ik ben nogal lijfelijk, als ik mensen vertrouw raak ik ze aan, aai over hun arm, rug of iets dergelijks. Niets seksueels, maar wel intiem, dat weet ik wel. Als ik me vergis en ik wil mensen aanraken en ik merk gelijk dat het niet op prijs wordt gesteld bijvoorbeeld doordat ze achteruit deinzen dan doe ik het natuurlijk niet meer. Maar bij deze collega heb ik de signalen die ik waarschijnlijk wel gekregen heb niet goed geïnterpreteerd, ik dacht echt dat ik mezelf kon zijn. En ben me dan ook wezenloos geschrokken toen hij ineens naar me uitviel en aangaf dat hij niet goed werd van die aanrakingen. Vooral ook was ik verdrietig omdat ik me weer zo vergist had in mijn eigen waarnemingen.

Mijn man zegt altijd, je collega’s zijn je vijanden, maar zo kan ik niet leven. Ik snap best dat het niet mijn vrienden zijn en ook dat niet iedereen me mag, sterker nog, dat er waarschijnlijk maar een paar zijn die me mogen, maar ik moet mensen ook kunnen vertrouwen. Ik kan niet anders, ik zou als mens niet kunnen functioneren als ik geen vertrouwen in mensen kon hebben.
Maar als me dan vervolgens verteld wordt dat ik mensen niet aan mag raken (door mijn bazen) en ik schrik me te pletter als ik dan per ongeluk toch een collega aanraak, dan dringt het ineens tot me door dat ik mezelf niet kan zijn.

En dan realiseer ik me dat ik zo niet wil leven. Ik wil hard werken, mijn uiterste best doen, maar ik kan en wil wie ik ben, mijn essentie, niet “aanpassen”.

Overigens zijn mijn bazen een week geleden begonnen om me te vertellen dat ik de kantjes ervan af loop en de boel belazerd heb, ik zal jullie de details besparen, maar dat is dus gewoon niet zo.

Dit viel samen met mijn mededeling aan hun dat ik mezelf wil zijn en dat heeft er binnen een week toe geleid dat ik nu de beslissing heb genomen om niet meer terug te gaan.

En stiekem, ik durf het echt tegen niemand te zeggen, denk ik dat mijn mannelijke baas ook een narcistische inslag heeft. Hij wilde absoluut niet over dit onderwerp praten, vertelde me dat ik geen mensen meer aan mocht raken. Dat hij vond dat ik veel aandacht vroeg. Wilde niet luisteren naar het waarom van de mindere productie, beschuldigde me van luiheid, c.q. niet kunnen focussen en van het plegen van bedrog. En is vervolgens beleid in gaan zetten om te zorgen dat ik niet meer aan de eisen kan voldoen die ze stellen en heeft me nu een ultimatum van 2 werkdagen gegeven om mezelf alsnog te bewijzen. (Waar ik 8 weken daarvoor alleen maar complimenten voor mijn werk heb gekregen)

Ondertussen (vlak voor ik werk vond) krijg ik ergens begin september ruzie met mijn moeder en broer.

Mijn moeder lijdt o.a. aan cognitieve dissonantie en heeft zich heel druk gemaakt met redenen verzinnen waarom ze mij financieel niet zou helpen. Ook voelde ze geen enkele verantwoordelijkheid t.o.v. de werkelijke kosten die ik maakte en de indirecte kosten omdat ik simpelweg niet kon werken in de uren dat ik voor haar zorgde.

Daarnaast zijn we al lang er aan gewend dat mijn moeder iedereen in haar omgeving die niet precies doet wat zij zegt en of beaamd wat zij vindt totaal wordt afgebrand. En daar kan ze heel ze heel ver in gaan. Waarbij ze meestal echt iedereen om haar heen erin betrekt. Tig keer hetzelfde verhaal verteld waarbij ze zich vreselijk druk maakt. En tig keer iemand voor dom, lui, geen goede dochter en dergelijke uitmaakt.

Om een lang verhaal kort te maken, mijn broer heeft op basis van de leugens van mijn moeder besloten dat hij geen contact meer met me wil. En mijn moeder wil, in elk geval voorlopig, ook geen contact meer.

En toen kwam mijn vriendin weer langs en begonnen we weer te praten over narcisme. En ben ik gaan lezen, gelijk ook wetende dat ik zou moeten gaan erkennen dat mijn vader niet van me hield.

Lezen over welke schade een narcistische ouder aan kan richten, welke schade je kan oplopen, in dit geval mijn moeder, als je overeind blijft in een narcistische relatie, lezen over wat narcisme is waarbij je natuurlijk gelijk de grote vraag tegenkomt: HEB IK HET ZELF OOK???????

In mijn geval ben ik tot de, heel prettige als je het mij vraagt, conclusie gekomen dat ik behept ben met een, al dan niet gezonde, dosis zelfkennis en bovenal empathie. Soms zelfs meer empathie dan me lief is.

Over mijn vader kan ik duidelijk zijn, iedereen die mijn vader gekend heeft en oprecht geïnteresseerd zich verdiept in narcisme zal tot de conclusie komen dat mijn vader een narcist was.

In mijn geval is dat om een aantal redenen heel pijnlijk. De eerste heb ik eerder aangegeven. Ik had een bepaalde vrede gevonden in het idee dat hij wel van me hield maar het niet kon laten zien. De gedachte dat hij niet in staat was om van iemand anders te houden, de spaarzame momenten nog eens terug kijken die in mijn gedachten tekenen van zijn liefde voor mij waren, op dit moment is het nog te pijnlijk om er echt naar te willen kijken.

En, wat ik al jaren zeg, ik ben een kloon van mijn vader, ik doe zoveel, ik zeg zoveel waarvan ik mijn vader in mijzelf herken. Maar ook zeg ik al die jaren, het enige grote verschil is dat ik zelfkennis heb. Ik weet hoe irritant ik voor anderen kan zijn bijvoorbeeld.

Zijn misofonie, heb ik geërfd.
Zijn altijd een praatje willen maken.
Zijn onzekerheid.
Zijn altijd in het middelpunt willen staan.
Zijn altijd op zoek naar erkenning zijn.

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik ben een kloon van mijn vader.

Steeds meer dringt tot me door dat ik beschadigd ben. Niet alleen door deze wetenschap over narcisme, ik ben al bijna mijn hele leven in therapie en worstel ook al heel lang met verslavingsproblematiek. De kans dat je zelf narcistisch wordt is groot, dus de angst dat je het bent is in mijn geval ook groot. Gelukkig ook weer een teken dat ik niet narcistisch ben. Dat is, dat het zich manifesteert in een gezonde mate.

En nu ben ik zoekende.

Van iemand die altijd door iedereen aardig gevonden wilde worden en daar dus giga haar best voor deed naar iemand die er vrede mee heeft dat niet iedereen haar aardig vindt.
Van iemand die eigenlijk altijd de aandacht wil hebben en daar zo druk mee bezig is om dat te krijgen naar iemand die, met heel veel moeite, heeft leren luisteren en oprecht belangstelling voor een ander op kan brengen.
Van iemand die zichzelf wegcijferde om maar zoveel mogelijk te pleasen, naar iemand die een eigen wil en eigen mening heeft en daarbij eerder conflicten opzoekt dan ze uit de weg gaat.
Van iemand die zichzelf helemaal niets waard vind naar iemand die trots is op zichzelf.

Maar waar liggen de grenzen, waar luister je alleen maar naar iemand omdat je wilt dat diegene je aardig vindt?
Wanneer is het ziekelijk als je altijd maar steun nodig hebt om je gelijk te halen? Iedereen bij jouw verhaal betrekt om zoveel mogelijk mensen aan jouw kant te krijgen. Of is het gezond als je een bepaalde situatie onderkend, zoals bijvoorbeeld de situatie op mijn werk en dan bij mensen toetst of je dit goed ziet?

Is het niet ziekelijk als je jezelf zo goed vindt, ik ben gewoon een aardige, behulpzame en warme vrouw, met een hoop irritante trekjes en dat doe ik echt niet alleen maar om aardig gevonden te worden, dat je zegt, hier pas ik, hier ga ik me niet verder aanpassen.
Is het niet ziekelijk dat ik de schuld van de nu ontstane situatie op mijn werk voor het grootste gedeelte bij mijn werkgevers leg? Terwijl ik weet dat ik moeite heb met functioneren in een groep. Terwijl ik weet dat ik er een met gebruiksaanwijzing ben?

En zo heb ik nog veel meer voorbeelden.

Kortom, ik ben aan het zoeken naar welke beschadigingen ik heb opgelopen en hoe ik die in mijn dagelijks leven heb ingepast en ik ben op zoek naar mijn eigen narcistische trekjes. En of ik ben heel bang dingen te vinden die in het ziekelijke patroon vallen.

Mijn moeder en mijn broer.
Ik snap voor een groot gedeelte waarom mijn moeder doet zoals ze doet, is zoals ze is, maar ergens in september dit jaar ging ze zo erg over mijn grenzen heen, werd ik weer neergezet als iemand die nooit iets goeds doet, dat ik er even genoeg van had. In combinatie met haar weigering om mij enige compensatie te geven voor mijn kosten laat staan enige hulp. Gewoon van een moeder die het rot vindt dat haar dochter in de financiële shit zit. In combinatie met alleen maar redenen aanbrengen waarom het onze eigen schuld was dat we nu in deze situatie zitten.

Victim blaming heb ik nu geleerd noemen ze dat. Bijna iedereen in onze omgeving, op mijn vriendin en mijn schoonmoeder na, hebben die stelling genomen: Je had moeten sparen, je hebt op te grote voet geleefd, je bent niet zuinig genoeg geweest en nu ook niet. Je kan toch op de fiets komen als het teveel benzine kost? Je kan toch stoppen met roken? Narekening van de energie, tja je moet ook vaker het licht uit doen.

Ten eerste helpt het ze om hun eigen geweten te sussen, wij hebben het er zelf naar gemaakt dus waarom zouden ze helpen?
En ten tweede is het een bescherming om te voorkomen dat het hunzelf overkomt. Als ze nou maar niet doen wat wij “fout” gedaan hebben dan overkomt het hun niet.
En ja, ziek en/of afgekeurd worden dat kan iedereen overkomen. Ontslagen worden op het hoogtepunt van een economische crisis ook. Dus die waarheid horen ze liever niet.

Als gezegd, de meeste mensen om ons heen doen dit, maar mijn moeder dus ook en die heeft zichzelf zo weten te overtuigen van het feit dat het allemaal onze eigen schuld is en is hier ook zo heilig in gaan geloven dat ze dit ook aan mijn broer heeft weten over te brengen. En ook voor hem is dat de makkelijkste manier om met het “ongemak” van zijn zussie te dealen, het is haar eigen schuld.

Van mijn moeder kon ik dat nog redelijk aan, ze is oud, ze heeft geen makkelijk leven gehad en tja, het blijft je moeder. Maar mijn broer ging dus ook mee in haar verhaal en vond dus dat ik mijn moeder overstuur maakte door mijn gezeur over geld.
En hoe mijn moeder zo geworden is, na een huwelijk van ruim 50 jaar met een narcist, dat kan ik begrijpen en ook nog in een bepaalde mate accepteren, maar nu begin ik ook te ontdekken dat mijn broer waarschijnlijk ook een narcist is. Gebaseerd op mijn eigen contacten met mijn broer en vooral ook de verhalen van mijn schoonzusje. Verlatingsangst, alcoholproblematiek, ziekelijke jaloezie, niet over zijn gevoelens kunnen praten, perfectionistisch, een hoge dunk van zichzelf.

En veel van deze dingen heb ik zelf ook, net zoals veel dingen van mijn vader en van mijn moeder.

Op dit moment ben ik ervan overtuigd dat ik niet (ziekelijk) narcistisch ben. Maar ik begin steeds helderder te krijgen waar de pijn zit. Welke schade ik heb opgelopen.
Ik ben trots, bijvoorbeeld omdat ik na een toch redelijk stressvolle periode van nu al weer bijna 2 jaar werk heb weten te vinden zodat het allergrootste probleem een stuk kleiner is geworden.
Ik ben trots omdat ik weliswaar er op momenten totaal doorheen zat en nog zit, maar min of meer emotioneel overeind ben gebleven.
Ik ben trots omdat ik weet dat ik een geweldige werkethos heb, dat ik me altijd voor de volle 100% in zal zetten op mijn werk.
Ik ben trots omdat ik een slimme meid ben en omdat ik dat ook nog eens hardop durf te zeggen. Ik ben trots op mijn zelfkennis.

Of is het grootheidswaanzin?

Mijn eerste reactie op de situatie met mijn moeder en broer was om medestanders te proberen te vinden, wat overigens niet gelukt is, binnen de familie om te proberen wat begrip bij mijn moeder en broer te kweken.

Nu vraag ik me af of ik nog wel energie wil steken in mijn broer en mijn moeder.
Of het niet beter zou zijn als ik ze gewoon niet meer zie.
Heeft het zin om mijn gelijk te halen door te bewijzen dat mijn broer een narcist is? Levert het mij verder wat op? Gaat het de houding van mijn broer en mijn moeder veranderen? Zou het niet beter zijn om er vrede mee te hebben dat het zo is en dat ze me nooit zullen kunnen geven wat ik zo graag van ze wil, namelijk liefde.

Ik ben zoekende en ik kom er wel. Zo heb ik gisteren het liedje van Brigitte Kaandorp herontdekt: Ik heb een heel zwaar leven. Mijn humor, die ik gelukkig deel met mijn man, gaat me er gewoon doorheen halen.

Ik ben heel sterk, en ik stop pas met leven als ik er geen zin meer in heb. En ik werk om te leven, ik leef niet om te werken. En ik hou van mezelf en ga zo nu en dan voor de spiegel staan en lig dan helemaal in een deuk van het lachen als ik mezelf aankijk en denk: wat ben ik toch een geweldig mens. Beetje irritant voor anderen nu en dan, dat wel…….