Waarom een narcist feestjes en vakanties verpest [+tips]
Narcisten zijn een ster in het verpesten van feestdagen, vakanties, verjaardagen en andere bijzondere gelegenheden. Maar waarom doen ze dat toch? En nog belangrijker: hoe kun je daarmee omgaan?
Met dit artikel hoop ik je wat meer duidelijkheid te kunnen geven op deze grote WAAROM-vraag. Daarnaast beschrijf ik de meest gebruikte trucs die narcisten gebruiken om feestjes te verpesten. En tenslotte wil ik je tips meegeven hoe je ervoor kunt zorgen dat je zelf zo min mogelijk last hebt van het gedrag van de narcist.
Want heb je binnenkort een feestje? Een verjaardag, diploma-uitreiking of een kerstdiner? Bevalling in aantocht? Vakantieplannen? Als je al een tijdje een relatie hebt met een narcist dan is het je vast opgevallen dat de narcist op dit soort momenten de trukendoos volledig opentrekt.
Er lijkt in eerste instantie geen vuiltje aan de lucht. Je verheugt je op een leuke gebeurtenis en dan komt het…
“In de auto onderweg naar een verjaardag kregen we steevast ineens vanuit het niets een enorme ruzie. Ik voelde de spanning stijgen. Maar niks hielp. Ging ik er serieus op in dan explodeerde hij. Ging ik er niet op in dan trapte hij het gaspedaal net zo hard in totdat ik er wel iets van móest zeggen, hij deed echt alles om mij uit de tent te lokken.”
“Ze wilde gezellig met mij samen koken voor het kerstdiner. Toen ik haar uren later belde waar ze bleef, bleek ze doodleuk bij een vriendin te hangen en verbrak zelfs kwaad de verbinding omdat ik haar stoorde!”
“We zouden met het hele gezin naar een pretpark. De kinderen hadden al de hele week voorpret. Op de dag zelf bleef hij de hele morgen in bed liggen. De kinderen hebben urenlang gewacht totdat papa eindelijk op zou staan. Uiteindelijk zijn we niet gegaan omdat hij boos was dat we hem niet fatsoenlijk uit lieten slapen.”
“Tijdens mijn diploma-uitreiking kon ik niet echt genieten. Ik had hard voor dat diploma gewerkt en keek uit naar de uitreiking. Maar op de dag zelf liep mijn narcist al vanaf ’s morgens vroeg te zuchten en te steunen. Hij was enorm geïrriteerd, maar wilde er niks over kwijt. Mijn ouders hadden het ook door en vroegen wat er aan de hand was. Ik durfde niks te zeggen omdat ik het ook niet wist en bang was voor een woede-uitbarsting.”
Ook op momenten dat je van een ‘gezond persoon’ steun zou verwachten laat de narcist het afweten:
“De dag dat ons kindje werd geboren zag de narcist mij ineens niet meer staan. Hij zat doodleuk zijn ex te bellen om af te spreken terwijl ik naast hem in het kraambed lag bij te komen!”
“Mijn moeder was onverwacht overleden, ik was in shock. Op de begrafenis gedroeg hij zich voorbeeldig. Toen hij mij naar huis bracht en aanstalten maakte om weg te gaan vroeg ik of ie nog even wilde blijven. Hij sloeg om als een blad aan een boom en werd woedend. Hij had direct na de begrafenis met een vriend afgesproken. Hoe ik het in mijn hoofd haalde om hem zo te claimen.”
In eerste instantie zie je dit gedrag niet aankomen, zeker de eerste keren niet. Ook als je al wat ervaring hebt met jouw narcist kun je nog overvallen worden als het gedrag ineens omslaat.
Bijvoorbeeld op die momenten dat de narcist iets heeft belooft en ineens het tegengestelde doet. Of zonder aanleiding rondloopt als een bom die op ontploffen staat. Of ineens zijn steun intrekt op het moment dat je hem het hardste nodig hebt.
Aandacht
Het draait allemaal om aandacht. Op het moment dat de narcist ineens minder aandacht krijgt omdat iemand anders in de belangstelling staat kan hij of zij zich als een klein stampvoetend verwend kind gaan gedragen.
Als je al een tijdje een relatie hebt met een narcist dan heb je hier vast al wel wat ervaring mee. Het is heel erg naar om mee te maken. De trucs die narcisten dan gebruiken zijn vaak hetzelfde en komen op deze twee dingen neer:
- Een emotie opwekken, zodat de focus weer op de narcist ligt
- Het feestje verpesten voor de anderen, zodat zij het niet leuk hebben
Waarom doen ze dit toch? Een bekende Engelse uitdrukking is ‘Hurt people hurt people‘. Vrij vertaald betekent dit: mensen die pijn hebben doen andere mensen pijn.
Kerstmis
Hoe zit dat met bijvoorbeeld Kerstmis? Kerstmis gaat om de gezelligheid, om samenzijn. Kortom: om iedereen en niet speciaal om de narcist. Hij is op zo’n gelegenheid niet het middelpunt waar alles om draait.
Dit zorgt voor een vervelend gevoel bij de narcist. En als iemand zich vervelend voelt dan kan het voor diegene enorm irritant zijn als andere mensen juist wèl blij zijn en gezellig doen. Helemaal als zo iemand het gevoel heeft dat hij, naast dat rotgevoel, ook ineens veel minder aandacht krijgt dan hij eigenlijk verdient.
Op dat soort momenten voelt een narcist zich gerechtvaardigd om de trukendoos volledig open te trekken. Alles wordt uit de kast getrokken om deze situatie te stoppen.
De meest gebruikte trucs om feestjes te verpesten
Hieronder vind je de 6 meest gebruikte trucs die narcisten gebruiken om feestjes en andere bijzondere gelegenheden te verpesten. Ook lees je hoe je jezelf daartegen kunt beschermen. Zodat het niet uitmaakt wat de narcist doet en het voor jou en de anderen toch gezellig wordt.
1. Afspraken niet nakomen
De narcist heeft van tevoren van alles beloofd, maar zodra het moment daar is heeft hij niks geregeld, is belangrijke spullen vergeten, heeft gedronken zodat hij niet kan rijden, etc. Uiteraard heeft hij een smoes klaar, maar daar heb je niks aan.
Tip: zorg ervoor dat de narcist geen belangrijke schakel is in het slagen van het feestje. Reken er in je planning op dat je alles alleen moet doen.
2. Profiteren van anderen
Een profiteur weet dat hij ervan uit kan gaan dat anderen het wel op zullen knappen. Het feestje gaat uiteindelijk dankzij inzet van anderen wel door, maar je houdt er een naar gevoel aan over.
“We gingen elk jaar met onze vriendengroep naar een groot festival wat elk jaar uitverkocht raakte. Kaartjes moesten dus op tijd gehaald worden. We hadden allemaal weinig te besteden en waren dus al maanden van tevoren aan het sparen. In de week voordat de voorverkoop startte maakte iedereen het geld over naar mijn vriendin die de kaartjes zou regelen. Behalve hij, hij had een smoes. Uiteindelijk betaalde zij ook maar een ticket voor hem, we zouden immers met zijn allen gaan. Hij ging vrolijk mee, maar het geld kreeg ze niet terug.”
Tip: laat narcisten de consequenties van hun eigen egoïstische gedrag dragen. De valkuil is dat jij dingen voor de narcist gaat opknappen die hij prima zelf kan doen. Daarmee hou je het gedrag in stand. Neem profiteurs die zelf niks bijdragen niet mee naar plekken waar ze gratis dingen kunnen krijgen.
3. De helse autorit
Soms lijkt het ook gewoon goed te gaan. Geen gedoe vooraf, alles geregeld, de narcist is op tijd klaar. Jullie stappen samen in de auto en vanaf dat moment is het alsof je je op een gladde helling bevindt die steeds steiler kantelt. Wat je ook doet of laat, je voelt dat je uiteindelijk naar beneden zult gaan glijden.
Want de narcist is op ruzie uit en doet alles om jou uit de tent te lokken. Jij doet alles om er niet in mee te gaan en loopt op eieren om de sfeer goed te houden. Ondertussen suizen jullie met hoge snelheid over de weg. Gevaarlijk.
Eenmaal op de bestemming aangekomen ben jij helemaal ka-pot. En presteert de narcist het om met een charmante glimlach binnen te stappen alsof er niets aan de hand is. Misschien vraagt hij zelfs nog wel schijnheilig aan je of het wel goed met je gaat. Liefst op een moment dat anderen het kunnen horen.
Tip: probeer ervoor te zorgen dat je apart kunt reizen. Zodra je eenmaal samen in één auto zit dan zit je al die tijd gevangen totdat je op de plaats van bestemming bent. Moet je toch samen rijden? Ga niet tegen de narcist in, maar probeer zoveel mogelijk mee te bewegen.
4. Saboteren
Een feest of een andere speciale gebeurtenis, zoals een begrafenis, wil je normaal gesproken samen meemaken. De narcist niet. Dus zal hij één of meer manieren gebruiken om dit ‘samen’ te saboteren.
Ziek worden
De narcist is ’toevallig’ ineens ‘ziek’ geworden. Hoofdpijn of zoiets. Of een chronische aandoening die gek genoeg op speciale momenten de kop opsteekt.
Vergeten
Naast de afspraak met jou blijkt hij op het laatste moment ineens ook een andere afspraak te hebben die hij onmogelijk kan afzeggen. In het ergste geval krijg je een woedeaanval over je heen omdat je hier (terecht) wat van vindt. In het beste geval krijg je een vluchtig “ja sorry, helemaal vergeten.”
Spoorloos verdwenen
Tegen de tijd dat jullie zouden vertrekken is de narcist in geen velden of wegen te bekennen. Op appjes en telefoontjes wordt niet gereageerd. Misschien staat de telefoon zelfs wel uit.
Komt de narcist weer thuis, dan zal hij doen alsof zijn neus bloedt. Misschien krijg je zelfs wel een uitbrander omdat je je zo druk maakt om niks. Een echte ‘sorry’ kun je vergeten. Verantwoording afleggen is iets waar narcisten niet van houden.
Tip: zijn dit trucs die jouw narcist regelmatig gebruikt? Ga er dan van tevoren alvast van uit dat hij niet mee zal gaan. Hierdoor stel je je verwachtingen bij en ben je minder teleurgesteld als hij uiteindelijk inderdaad niet mee blijkt te gaan.
Laat hem op zo’n moment lekker daar waar hij is. Twee/drie appjes en telefoontjes zijn genoeg. Meer heeft geen zin, ook al is het begrijpelijk dat jij ontzettend gefrustreerd bent.
Probeer het voor jezelf op dat moment af te sluiten. De bal ligt nu bij hem. Geef, zodra je weer contact hebt, duidelijk aan dat hij bij jou over een grens is gegaan: zo wil jij niet met elkaar omgaan.
5. Ruzie trappen
Deze heeft wel wat weg van de ‘Helse autorit’. Door vlak van tevoren ruzie te trappen brengt de narcist jou flink uit balans. Hierdoor zit je er straks niet lekker bij op het feest.
De narcist kan er bijvoorbeeld ineens over beginnen dat hij twijfelt aan de relatie. Of om iets heel kleins een gigantische scene trappen dat er niets anders opzit dan maar alleen te gaan of zelfs helemaal niet te gaan. Liefst laat hij jou met een gevoel achter dat het allemaal jouw schuld is.
Ook kan hij ineens heel kil en afstandelijk doen. Je voelt de spanning stijgen en de sfeer is om te snijden. Als je vraagt of er iets is dan krijg je als antwoord ‘niets’.
Tip: ga door met je goede humeur en je planning. Maak het zo fijn voor jezelf en anderen als mogelijk. Gaat hij uiteindelijk niet mee, wees dan eerlijk naar anderen toe als ze vragen waarom hij er niet bij is. Laat je daarbij niet tegenhouden door het knagende gevoel dat het misschien aan jou ligt. Erover praten is zo belangrijk! Je kunt (bijvoorbeeld) gewoon laten weten wat er is gebeurd, dat je graag samen had willen komen maar dat het gewoon niet is gelukt en dat je daarvan baalt.
Nog meer tips
Zijn er kinderen in het spel? Laat je humeur dan niet naar beneden trekken door het nare gevoel dat hij geen zak om jullie geeft. Probeer (makkelijk gezegd) nergens op te rekenen als het gaat om wat de narcist voor jullie zou moeten doen. Als je dat écht los kunt laten zul je minder gaan malen en is er meer ruimte om te genieten. Zolang je blijft wachten op verbetering blijf je afhankelijk van het gedrag van de narcist. En heeft hij op die manier controle over jou: zijn (rot)gedrag bepaalt dan jouw (rot)humeur.
Maak geen excuses naar anderen toe en probeer zijn gedrag niet goed te praten. Je mag anderen namelijk best laten weten dat je ervan baalt. Je kunt eventueel ook aangeven dat je er verder niet over wilt praten. Maar alles wat je deelt verlicht die nare spanning die je steeds voelt.
Meer rust
Omgaan met een narcist kan heel veel stress opleveren. Zou je graag weer meer rust willen voelen?
Zelfs de meest heftige stress kun je leren los te laten en te ontladen. Op een eenvoudige manier. Thuis of op een andere vertrouwde plek. Zelfs op het toilet.
Er is nu een fijne online training beschikbaar waarin je leert om vanuit je eigen omgeving, in je eigen tempo, weer te voelen hoe het is om écht ontspannen te zijn.
