Kwaadaardig narcisme herkennen bij mannen en vrouwen
Wanneer je je verdiept in narcisme ben je de term kwaadaardig narcisme vast al eens vaker tegengekomen. Maar wat is nou precies het verschil met ‘gewoon’ narcisme?
In dit artikel zetten we voor je op een rij wat kwaadaardig narcisme is, aan welke signalen je het kunt herkennen bij zowel mannen als vrouwen. En tenslotte hoe je jezelf kunt beschermen tegen kwaadaardig narcisme.
Wat is precies een kwaadaardige narcist? Een kwaardaardige narcist is iemand met een combinatie van twee cluster B persoonlijkheidsstoornissen, namelijk de narcistische én de antisociale persoonlijkheidsstoornis. Vroeger werd iemand met een antisociale persoonlijkheidsstroonis ook wel psychopaat of sociopaat genoemd.
Disclaimer: dit artikel is geen vervanging van een officiële diagnose. Wel kan het je handvatten geven om kwaadaardig gedrag te herkennen en hoe jezelf hiertegen kunt beschermen.
Kenmerken van kwaadaardig narcisme herkennen
Hieronder vind je een lijst van kenmerken van kwaadaardig narcisme. Verderop vind je tips voor het omgaan met kwaadaardige narcisten.
1. Ontbreken van een moreel kompas
Eén van de belangrijkste eigenschappen van een kwaadaardige narcist is het ontbreken van een zogenaamd moreel kompas. Als deze persoon iets wil bereiken dan is alles geoorloofd. Ook als dat inbreuk maakt op de rechten of de gezondheid van andere mensen.
2. Bekleden vaak machtige posities
Zij worden vaak gekozen als leidinggevende. Juist omdat ze in eerste instantie een zelfverzekerde eerste indruk maken. Ze hebben een sterke wil en een visie. Ook laten ze zich niet snel uit het veld slaan. En zodra ze stevig in het zadel zitten komt men er pas achter hoe ze werkelijk in elkaar zitten.
3. Domineren van anderen
Door angst te zaaien en met consequenties te dreigen houdt de kwaadaardige narcist andere mensen onder controle. Hij duldt geen tegenspraak en zet zijn zin koste wat kost door.
Een narcistische leidinggevende kan zelfs zover gaan dat hij iedereen die hem tegenspreekt ontslaat of belachelijk maakt. Dit leidt tot angst en stress op de werkvloer.
4. Drang om te winnen
Kwaadaardige narcisten halen hun plezier uit het winnen van situaties en het verkrijgen van meer macht. Hierbij maakt het ze niet uit of anderen hier schade van ondervinden. Denk hierbij aan grote bedrijven zoals het bedrijf Amazon, dat als prioriteit het maken van zoveel mogelijk winst heeft. Terwijl het personeel van uitputting op de werkvloer slaapt.
Een ander voorbeeld is de farmaceutische industrie. Waarbij er regelmatig torenhoge boetes worden uitgedeeld voor fraude en andere misstanden. Winst ging in die gevallen boven de gezondheid van de uiteindelijke eindgebruikers.
5. Sadisme in relaties
Een kwaadaardige narcist laat vaak een spoor van ellende na in relaties. Deze persoon wordt namelijk niet geplaagd door schuldgevoelens en kan er zelfs van genieten als hij een ander gekwetst heeft. Het gaat zelfs zover dat hij hierover zal opscheppen naar anderen toe.
6. Machtsmisbruik
Het is bekend dat mensen veranderen zodra ze op een machtige positie terechtkomen. Niet iedereen kan goed met die verantwoordelijkheid omgaan en een kwaadaardige narcist zal die verantwoordelijkheid niet eens voelen.
Kenmerken van machtsmisbruik zijn:
- Zich niet willen verantwoorden over genomen beslissingen – is niet aanspreekbaar of wil geen vragen beantwoorden
- Is niet dienend, maar heersend en dominant
- Is niet open en transparant
- Reflecteert slecht op eigen gedrag
- Eigenbelang gaat voor het belang van de organisatie
(Bron: De Steven)
7. Over grenzen gaan
Er zijn narcisten die continu over grenzen gaan en daar zelfs genoegen in lijken te scheppen. In dat geval heb je te maken met een psychopaat/sociopaat. Deskundigen spreken van een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Dit is een gevaarlijk type narcist. Mocht je hiermee te maken hebben en geen uitweg zien, dan wil ik je dringend aanraden professionele hulp te zoeken.
Tips voor het omgaan met kwaadaardige narcisten
Een kwaadaardige narcist kan vrij lang zijn of haar gang gaan zonder dat anderen dit doorhebben. Mensen die nog nooit te maken hebben gehad met iemand met een antisociale persoonlijkheid zullen in eerste instantie hun ogen niet geloven en het gedrag wegrationaliseren met gedachten als ‘het zal wel niet zo erg zijn’, ‘hier is vast een andere verklaring voor’ of aan hun eigen waarnemingsvermogen gaan twijfelen.
Wij mensen gaan er namelijk vaak automatisch van uit dat andere mensen ons goed gezind zijn en onze grenzen zullen respecteren. Bij een kwaadaardige narcist kun je hier absoluut niet van uit gaan. Hoe ga je dan met zo iemand om?
Vermijd, zo mogelijk, elk contact – Kwaardaardige narcisten zijn onvoorspelbaar en hebben geen empathie. Ze zijn extreem gericht op eigenbelang en zullen jou voor hun karretje spannen. Dit is geen wederkerige relatie en de kans is groot dat jij er beschadigd uitkomt. Dus vermijd contact als dit enigszins mogelijk is.
Wees voorzichtig en op je hoede – Als een kwaadaardige narcist doorheeft dat je aan hem of haar twijfelt dan kunnen ze alles op alles zetten om jou onschadelijk te maken. Smerige trucjes gaan ze hierbij niet uit de weg, zoals leugens vertellen om je zwart te maken.
Vermijd discussies – Met een normaal persoon kun je van gedachten wisselen en zonder al te veel gedoe concluderen dat je verschilt van mening.
Met een kwaadaardige narcist is die rust er niet. Op het moment dat je een andere mening hebt kan dit voor de narcist voelen als een oorlogsverklaring. Probeer al helemaal niet om je gelijk te halen bij een kwaadaardige naricst. Deze zal alles uit de kast trekken om jou onderuit te halen. Dit is zonde van je energie.
Geef je grenzen aan – Uiteraard is het belangrijk om wel je grenzen aan te blijven geven! Zonder de strijd aan te gaan. Want daarin verlies je het. Je kunt het brengen op een manier van: ‘zo is het voor mij’. De ander hoeft het niet met je eens te zijn. Je hoeft de ander niet te overtuigen. Als je zelf maar overtuigd bent van het recht om je eigen grens te trekken.
Verwacht geen verandering – Deze mensen veranderen niet. Probeer ook niet te helpen of te redden. Hou je energie goed in de gaten en laat je niet leegzuigen.
Omring jezelf met fijne mensen – Waar je mee omgaat word je mee besmet. Je hebt je vriendenkring (en daarmee je eigen leven!) zelf in de hand. Zoek mensen uit die anders zijn, laat de narcist geen onderdeel uitmaken van je intieme cirkel. Die persoon heeft geen fijne invloed op (het verloop van) je leven. Ze kunnen je wel het gevoel geven dat dat zo is, maar uiteindelijk ben jij degene die een hoop verliest.
Veelgemaakte denkfout
Let op wanneer je je hart wilt luchten bij een buitenstaander die nog nooit een kwaadaardige narcist van dichtbij heeft meegemaakt. Veel mensen gaan uit van het goede in de mens en kunnen het gedrag van kwaadaardige narcisten nog wel eens goedpraten.
Zij komen dan (goedbedoeld) met dooddoeners als ‘het zal zo erg wel niet zijn’ en ‘waar twee vechten hebben twee schuld’ en ‘het is vast goed bedoeld’. Op zich niet zo gek, want de meeste mensen willen uiteindelijk gewoon goed met elkaar omgaan. En gaan er automatisch van uit dat anderen dat ook willen.
Dat is dus niet zo. Helaas. Kwaadaardige narcisten hebben een andere programmering die ‘gezellig met elkaar omgaan’ niet op nummer 1 heeft staan, maar eerder zaken als macht, dominantie en zichzelf.
Deze mensen zijn over het algemeen niet redelijk en niet tot overleggen bereid. Omgaan met iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis leidt vaak tot een hoop gedoe in relaties en vriendschappen en je bent echt beter af als je zulke personen zoveel mogelijk links laat liggen.
Dit is niet zielig voor de ander. Dit is veilig voor jezelf. Durf op je intuïtie te vertrouwen en stappen te zetten als je je onveilig voelt.
Veel van bovengenoemde kenmerken zijn ook van toepassing op ‘gewone’ narcisten. Het verschil met kwaadaardig narcisme is dat bij deze laatste vorm de gedragingen veel extremer zijn.
Ik hoop dat deze tips waardevol voor jou zijn. Wil je reageren en jouw ervaring met kwaadaardig narcisme delen, dan kan dat hieronder.
Psychopathie herkennen en hanteren
Wil jij leren om psychopathie te herkennen en hoe je jezelf en anderen hiertegen kunt beschermen? Jan Storms begeleidt mensen die herstellen van schade die ze hebben opgelopen in een destructieve werk- of liefdesrelatie.
Ook schreef hij een boek (waarvan inmiddels al meer dan 25.000 exemplaren verkocht zijn). Dit boek is een waardevol hulpmiddel als je verstrikt zit in een relatie met een kwaadaardige narcist:
- Je krijgt handvatten om psychopathie/kwaadaardig narcisme te herkennen
- Je leert hoe je jezelf en mensen in je omgeving kunt beschermen
- Het bevat tips om te herstellen van narcistisch misbruik en je weer goed te kunnen voelen
- Je leert kinderen te beschermen die afhankelijk zijn van een psychopaat
Ook bevat het boek tips voor hulpverleners ter preventie. En er staan veel herkenbare ervaringsverhalen in.
Meer weten? Bekijk het Gratis Inkijkexemplaar (Bol.com)